Hartenkreet: Toon verbondenheid met iedereen

Binnenkort vertrek ik als Theoloog des Vaderlands. Een ander persoon zal deze rol overnemen. Voordat ik vertrek wil ik dit verhaal delen met u. Het is allereerst een persoonlijke getuigenis, maar mijn verhaal bevat – in alle bescheidenheid - ook een oproep aan mijn Christelijke broeders en zusters in Nederland.

De afgelopen twaalf maanden ben ik als Theoloog des Vaderlands, door het hele land gereisd. Ik heb geluisterd naar verhalen en levenservaringen van mensen uit verschillende hoeken van de samenleving. Door de Corona-crisis waren er minder lezingen voor me en dat gaf mij - stiekem moet ik zeggen ‘gelukkig’ - meer tijd om mensen te spreken en naar hen te luisteren. Bij allerlei mensen kon ik zo betrokken zijn, en ik kon meevoelen met hun uiteenlopende verhalen; van de gedupeerden uit het aardbevingsgebied in Groningen tot vluchtelingen uit alle delen van de wereld. Ik voerde gesprekken met andersgelovigen en met niet-gelovigen, met jong en oud. Ik heb gesproken over allerlei actuele en gevoelige onderwerpen zoals racisme, het vluchtelingen-debat, maar het ging vaak ook over het christelijke geloof in het algemeen en de toekomst van de kerk.

In al deze gesprekken heeft één groep mensen in het bijzonder mij erg diep geraakt: de lhbti+- gemeenschap*. De ontmoetingen en gesprekken met deze mensen hebben mijn kijk op het leven verrijkt. Als een onafhankelijk evangelisch- en pinkster geestelijk leider en als theoloog werd ik vooral geraakt door de verhalen, het geduld en de liefde van deze mensen. Ondanks hun seksuele oriëntatie, en ondanks het feit dat ze zich realiseren hoe sommige religieuze mensen de Bijbelteksten lezen en interpreteren, blijven ze van Jezus houden en in God geloven. Ik bewonder hen, omdat ze toch van God blijven houden, ondanks het feit dat ze weten dat hun geaardheid door sommige gelovigen niet wordt geaccepteerd. Ik moet denken aan de tekst in de Romeinen 8:38 “Ik ben ervan overtuigd dat niets ons kan scheiden van Gods liefde...”

Ik heb geluisterd naar verhalen van jonge mensen die letterlijk uit de kerk werden gezet, en voor het oog van de hele kerkgemeenschap geëxcommuniceerd werden. Ze kwamen uit de kast, en worstelden niet alleen met zichzelf, maar ook met een gemeenschap die hen niet wilde accepteren, tenzij ze zich zouden bekeren en probeerden om te veranderen. Ze vertelden mij dat ze tot bloedens toe op hun knieën hebben gebeden om hun geaardheid te veranderen, een onmogelijkheid. Sommige ondernamen een poging tot zelfmoord, anderen slaagden erin zichzelf te doden. Hoe hard het misschien ook klinkt, soms denk ik wel eens: “Hoe kan het, dat de boodschap van de liefde van Christus, zo wordt verkondigd, dat zelfmoord voor degenen die het aanhoren een logische stap wordt?”

Natuurlijk groeien er ook kinderen en jongeren op in een kerkelijke omgeving, die geen worsteling kennen met hun seksuele oriëntatie in relatie tot hun geloof. Wat anderen denken of vinden belemmert hen niet. Gods liefde helpt hen juist om zichzelf te accepteren. Tegelijkertijd is er op allerlei plaatsen toenemend verbaal en fysiek geweld tegen mensen die net als anderen zichzelf willen zijn. Een kerkelijke boodschap die leidt tot depressie en suïcide, en kinderen en jongeren die worstelen met hun geaardheid doodsbang maakt, is ook gewelddadig.

Onvoorwaardelijke liefde van God is voor mij het fundament van geloof. Die onvoorwaardelijke liefde klinkt vaak in kerkelijke woorden, maar de daden kloppen niet altijd hiermee, bijvoorbeeld als het gaat over homoseksualiteit en genderidentiteit. Er klinken dan voorwaarden of veroordelingen of men bezigt kreten als: “we houden van zondaren, maar we haten de zonde”. Als ik de concrete verhalen die ik het afgelopen jaar heb ik gehoord en de pijn van deze mensen tot mij laat doordringen, denk ik: Waar is het “houden van” hier? Wie zijn wij om anderen zondaren te noemen? Alsof we zelf zo heilig zijn.

Dit is een persoonlijke hartenkreet. Ik spreek niet namens een kerk of een organisatie. Ik wil slechts als Theoloog des Vaderlands, mijn solidariteit uiten met iedereen, ook met lhtbi+-mensen. Natuurlijk weet ik wat er in de Bijbel staat, en ik besef dat er verschillende interpretaties zijn van teksten. Maar ik ben me er ook van bewust dat in kerken mensen bewust en onbewust onze lhbti+-medemensen pijn hebben gedaan, beledigd, gedemoniseerd en uit de kerk hebben gezet. Gelukkig gaat het niet over alle kerken. Dat wil ik ook benadrukken. Maar waar christenen mensen pijn doen, zie ik geen liefde van God. Natuurlijk is er vrijheid van geloof maar dat maakt de vraag wat je hiermee doet des te belangrijker. Hoe breng je je overtuiging over? Moet die overtuiging wel voorop staan in gesprek met de mensen die dit betreft. Wat bewerkstellig je hier mee? Wanneer mensen door hun gemeenschap, kerk of familie uitgesloten worden, verdriet ervaren en lijden? Wat doe je dan? Als dit religie is, wil ik dit wel?

Ik geloof in de Bijbel met heel mijn hart. In de Bijbel staat dat ieder mens volmaakt geschapen is naar Gods beeld en gelijkenis. Daarom geloof ik ook in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Ons menszijn gaat aan alles vooraf. Menselijkheid verbindt ons met elkaar. Daarom kan ik niet anders dan elke vorm van discriminatie met heel mijn hart afwijzen.

Als een dominee wil ik zonder aanziens des persoons mijn stem laten horen en naast alle mensen staan, in solidariteit en in liefde. Ieder vorm van geloofsbelijdenis die een ander systematisch pijn doet, die anderen uitsluit, past niet in mijn theologie. Voor deze mensen kom ik op, wat anderen ook geloven of vinden. Jezus veroordeelde religieuze leiders, de hypocrieten die achter de gewaden van hun priesterschap hun corruptie bedekten.

Hoe verder? Het is tijd dat de kerken schuld belijden over dit thema en om vergeving vragen. Maar het gaat het mij niet alleen om woorden over ons tekort schieten in het verleden. We horen nu en morgen, een veilige plek te zijn voor iedereen. Door onvoorwaardelijk van mensen te houden, gewoon zoals ze zijn. Dát is de boodschap van Christus. Dat was ook steeds mijn boodschap als Theoloog des Vaderlands, wie het ook betrof. Misschien maakt dit schrijven mensen boos. Weet dat ik het uit liefde schrijf, ook voor degenen die boos worden. Dat mensen elkaar weten te vinden is mijn drijfveer om dit te schrijven. Om die reden heeft deze tekst de ondertitel gekregen ‘toon verbondenheid met iedereen’, want daar gaat het mij ten diepste om. Het is ook daarom dat ik dit pleidooi niet eindig met een stelling maar met een vraag: “Zijn wij bereid in Christus onvoorwaardelijk lief te hebben?”

In Christus verbonden,

Samuel Lee

Theoloog des vaderlands (2019-2020)

*LHBTI+ staat voor lesbische, homoseksuele, biseksuele, transgender mensen en mensen met een intersekse conditie